|
Case: risicoanalyse spinazie, van grond tot mond
|
| We gaan kijken naar de risicoanalyse bij gesteriliseerde spinazie in glas. Wat is de productieketen van spinazie, welke risico’s zijn er en hoe verminder je die? |
| | 
| Welke risico’s zijn er? Ook bij de teelt van tomaten kun je een risicoanalyse doen |
|
De productieketen van spinazie
|
| Spinazie is een veel gegeten groente in Nederland. In Nederland wordt ongeveer 1200 hectare bebouwd met spinazie. In 2001 was er een productie van 43.400 ton, een groei van 28% ten opzichte van het jaar daarvoor. De helft wordt geconserveerd in glas en blik, de andere helft is ingevroren. Spinazie in glas begint op het land. Vervolgens komt de transport van het land (zo kort mogelijk). |
| | 
| Bepaling van het oogsttijdstip van tomaten |
|
|
Teeltkeuzen
|
Handelingen na oogst
|
|
keuze van zaad (gmo)
|
aanvoer fabriek /tijdelijke opslag (uren)
|
|
bemesting: mineralenregistratie
|
wassen
|
|
keuze bladspinazie/struikspinazie
|
blancheren (koken, geen enzymwerking)
|
|
keuze gewasbeschermingsmiddelen (mrl)
|
wolf(snijden)/persen (watergehalte)
|
|
teeltregistratie
|
vullen
|
|
bepaling oogsttijdstip (ook modder enzovoort)
|
steriliseren
|
|
keuze voor biologische teelt (SKAL)
|
distributie
|
Welke risico's zijn er dat het eindproduct
niet veilig is?
|
| Op het land beginnen al de risico's als: |
| nitraat; |
| residuen van pesticiden; |
| parasieten (toxoplasma), micro-organismen, ziekten; |
| vreemde gewassen/voorwerpen; |
| vorstschade, rot enzovoort. |
| Maar ook tijdens het transport, bij de verwerking of tijdens de distributie zijn risico's aanwezig. Bij ontdekking van een fout vindt er recall (terugtrekking) van de partij plaats. Na een recall wordt de producent ertoe verplicht een partij uit de handel te nemen en duidelijkheid te geven over de geconstateerde verontreiniging. De controle is 100%: alle producten worden gecontroleerd, er wordt niet gewerkt met steekproeven. |
| | 
| Bij distributie kan de ordergrootte bijvoorbeeld niet kloppen |
|
|
Risico's:
|
Gevolg
|
Mogelijke oplossing
|
|
Te veel nitraat
|
Spinazie kan veel nitraat bevatten. Nitraat kan over gaan in nitriet. Deze laatste stof kan kanker bevorderen. Nitraatgehalten zijn afhankelijk van bijvoorbeeld:
|
Steekproeven in Nederland voor kwaliteitsbewaking
|
|
bemesting, regenval, grondsoort en grondwaterstroming
|
Kwaliteitsprogramma Agrarische Producten
|
|
zon en temperatuur, maar ook soort spinazie
|
Opslag data in KAP-database
|
|
Bij verwerking
|
Bij transport: (tijd na oogst): vreemde voorwerpen, bederf
| |
|
Bij verwerking: drogestofgehalte, nitriet/nitraat, micro-organismen
| |
|
Bij verpakking: (houdbaarheid): glas; bij blik: de coating, code op het etiket
| |
|
Tijdens distributie
|
Schade aan glas
| |
|
Schade aan etiket (losgeweekt, enzovoort)
| |
|
Ordergrootte klopt niet, maar product is verder wel goed (afvoer van pallet naar bijvoorbeeld armenwinkel, markt, ...)
| |
|
Product blijft te lang in de winkel liggen
| |
Hoe kunnen we de risico's verminderen?
|
| Er zijn verschillende manieren om de risico's te verminderen. Een ervan is detectie à la Schiphol van vreemde voorwerpen, zoals glas. De deeltjes komen bijvoorbeeld van het land, zijn in de producten gevallen gedurende de productie (bouten, ringen) of er is glasbreuk bij het verpakken. De aanwezigheid van vreemde voorwerpen heet fysische contaminatie. Bij glasbreuk gedurende verpakken wordt de hele partij verwijderen. Naderhand worden de verontreinigde producten uit de partij verwijderd (ook door servicebedrijven). De controle gebeurt ook preventief (magneten boven de invoerlijn). |
| | 
| Deeltjes kunnen bijvoorbeeld tijdens de oogst van het land komen |
|
|
Methode
|
Voordeel
|
Nadeel
|
|
Met behulp van röntgenapparatuur, maar ook met detectie op andere (licht)frequenties kunnen deeltjes met een andere dichtheid opgemerkt worden.
|
In glasverpakking kunnen bijna alle verontreinigingen, zoals metaal, glas, plastic, bot of steen, gedetecteerd worden.
|
In andere verpakkingssoorten, zoals metaal of karton, kan plastic moeilijker gedetecteerd worden.
|
|
